Günümüzde; Yaşlıların “Zamane gençliği” diyerek toplumu vurdumduymaz olarak algılaması ve gençlerin yaşlıları “Eski kafalı” diye algılaması öne çıkarılsa da aile değerlerinin aktarılmasında yaşlılarla ilişkiler çocuk ve gençlere davranışsal olarak hayatın içinde öğrenme şansı sağlamaktadır.
Türk kültüründe yaşlılar her zaman için önemsenmiştir. Yaşlılara hürmet, destek, sosyal dayanışma inanç ve geleneklerin görev olarak atfettiği bireysel sorumluluk olarak yerine getirilmesi gereken bir özellik taşımaktadır. Eskiden günümüze ataya – anaya saygı duyulmuş, yaşlılar görev olarak korunmuştur. Öyle ki eski Türk Destanlarında yaşlılar danışılan, adaletli, bilgeliğinden yararlanılan yüce değerler olarak yer almıştır. Eski Türk geleneklerinde beylerin gücünün göstergelerinden biri de yaşlılara ve düşkünlere el uzatma, yaşlılara hürmettir.
Türklerin İslamiyet’e geçişinden sonra da dinsel inancın gereği olarak yaşlılara özen gösterilmiştir. Yapılan yardımların yalnızca devlet yönetimince desteklenmesinden öte toplumsal dayanışma kurumları ile de geleneksel olarak yerleştirilmiş olduğunu görüyoruz.
Öyle ki ilk tarihte ilk huzur evinin Selçuklular döneminde 11. yüzyılda Sivas’ta Reha Oğulları tarafından Darülreha adıyla kurulduğunu öğreniyoruz. Yine bu dönemde dört darülaceze kurulmuş, hastaneler ve birçok sosyal yardım kurumu yaşlılara hizmet vermekle sorumlu kılınmıştır.
Yine Osmanlılar döneminde imarethaneler, aşevleri ve tekkelerin işleyiş olarak muhtaç yaşlılara hizmet verdikleri tarihsel bilgiler arasındadır. O dönemde darül rehalar, vakfiyeler, hastaneler ve diğer yardım kuruluşları diğer muhtaçlarla birlikte yaşlılara yönelik hizmetleri de yerine getirmek üzere yapılandırılmışlardır. Bilinmektedir ki; 1868 yılında kurulmuş olan Kızılay Derneği ve 1895 yılında kurulmuş olan Darülaceze günümüze Osmanlılar döneminden başlayarak gelen bir tarihe sahiptir. Bugün Türkiye’de yaşlıların ihtiyaçlarını karşılamak hem devlet kurumları hem sosyal yardım kurumları aracılığıyla yürütülmektedir. Bakıma muhtaç yaşlıların korunması, tedavisi ve rehabilitasyon hizmetleri, sosyal, psikolojik, barınma ihtiyaçlarının karşılanması devlet koruması altındadır.
Cumhuriyet döneminde yaşlılara bakım önceleri 1930 yılında çıkarılan Belediyeler Kanunu çerçevesinde belediyelere verilmiş, 1963 yılında çıkarılan kanun ile Sosyal Hizmetler Genel Müdürlüğü oluşturularak Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı’na bağlanmıştır. O süreçten şimdiye yaşlılarla ilgili bakım, destek, sağlık güvencesi ve barınma gibi temel ihtiyaçlar devlet güvencesi altında yürütülmektedir. Devlet ilgili kurumları aracılığıyla hem planlayıcı hem sosyal yardım kurumlarının katkılarını denetleyici hem de koordinasyon görevini yapılandırmakta ve yürütmektedir.
1989 yılı ilgili programlarında yaşlı bakımında yaşlıyı evinde, kendi koşulları içinde, aile ortamında maddi ve manevi desteklemek ilkesi öne çıkarılmış, huzur evleri yeniden yapılandırılmış sonraki çalışmalar o temelde şekillendirilmiştir. Yaşlıların toplumsal yaşama katılması desteklenmiştir.
Günümüzde yaşlıların bilgeliğinden yararlanmak, onlardan aldıklarımızın yanında onlara vereceklerimizi, yaşadığımız toplumda ve dünya da yaşlılarla ilgili konuları, gelişmeleri tartışmak adına Yaşlılar Haftası yoğunlaşmayı sağlayıcı özelliktedir. Azerbaycan Kültüründe çok değerli bir tanım vardır. Der ki; “Bir bala atasının nenesinin elini öpende onun elinden gün görmüşlük, bilgelik geçer, onlara da baladan heyat enerjisi geçer” Gençlerin ve yaşlıların karşılıklı olarak birbirlerini besledikleri günlerin, anların çok olması önemlidir bir o kadar da anlamlıdır.
Speak Your Mind