Tarihi Toplar Ziyaretçilerini Bekliyor

Çanakkale Savaşı’ndan sonra toprak altında kalan 9 top yıllar sonra toprak altından çıkartıldı.

Kumkale beldesinde yıllarca toprak altında kalan ve bazı parçaları dışarıdan görünen topları gün yüzene çıkarabilmek için Çanakkale Valiliği, Boğaz ve Garnizon Komutanlığı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Kumkale Belediyesi tarafından hazırlanan proje hayata geçirildi.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır önderliğinde oluşturulan ekip tarafından, yer altında çürümeye yüz tutan dokuz adet tarihi topu çıkarmak için çalışmalara iki ay önce, Vali Güngör Azim Tuna’nın ilk kazmayı vurmasıyla başladı. Geçen 2 aylık sürede, topların büyük bir kısmı toprak altından çıkarıldı.

Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır; gazi topların, kaderine terkedildiği için bir dönem hurdacılar tarafından yağmalandığını iddia ederek, geriye kalanları ise toprak üstüne çıkardıklarını belirtti. Daha önce kitaplarda yer alan ve sadece küçük parçaları dışarıda olan tarihi topların ilk defa gözle görünür olarak ortaya çıkarılmasından duyduğu mutluluğu bu sözleriyle ifade eden Yrd. Doç. Dr. Sayılır, “Bu da hem tarihe bir ışık tutması hem de tarihi değerlere önem vermemiz açısından değerlidir. Toplar, 19 ve 25 Şubat muharebelerinde etkin olarak yer almıştır ancak 18 Mart’ta giriş istihkâmlarının tahrip edilip saf dışı bırakılması sonucunda susturulmuştur. Kara savaşları sırasında özelikle Seddülbahir’de yer alan Fransız birlikleri, bu bölgeden atılan toplarla rahatsız edilmiştir. Eylül sonuna kadar devam edecek çalışma kapsamında iki bölgede daha kazı yapacağız.” dedi.

Kazı çalışması yapılan Halileli köyündeki alanda, bir topun zemininde yazılara rastlandıklarını vurgulayan Sayılır, bu yazıların menzil ve hedefi gösterdiğini söyleyerek; “Karanlık Liman mevkisine doğru çevrili kalmış topun zeminindeki yazılar, tarihi açıdan büyük önem taşıyor. Topun her iki tarafında hilal şeklinde, eksi ve artı olmak üzere açılar vardır. Çanakkale Savaşı sırasında beton dökülüp toplar yerleştirildiğinde, zemine askerlerimiz tarafından yazılmış. Bu açılar, uzak ve yakın atışlarda kullanılıyordu. Muhtemelen askerlere kolaylık olması açısından betona yazılmış. Bunları yazılı bir belge gibi algılıyoruz” dedi.

Toplar, ziyaretçilerin gezdiği alanlarda sergilenecek.