Psikodrama çalışmalarında kullanılan bilimsel yöntemlerin etnik kimlik çerçevesinde kullanılabildiği bir çalışma yönteminden etnodramadan yararlanmak bütünleştiricilik açısından değerlidir.
Psikodrama kişinin kendi ihtiyaçlarını ve bu ihtiyaçlarla yaşadıkları arasında var olan etkileşimi, ilişkiyi kavramasında önemli katkılar sağlar. Psikodramatik yöntemlerin etnodrama çalışmalarında anlama ve ortak duygu ve yaşantıları paylaşma noktasında yararı olacaktır.
Yurt dışından gelen psikoterapistlerin çalışma örneklerinin dışında henüz ülkemizde ruh sağlığı alanında etnodrama çalışmaları gereken ilgiyi görememiştir.
Türkiye’de çok farklı etnik gruplar olmasına karşın Etno drama çalışmalarının yararlarından çok riskleri konusu önemsenmektedir.
Etnodrama çalışmalarının kuramsal yapısına ve uygulama örneklerine dair çok fazla makale ve kitap olmaması da önemli bir eksikliktir.
Etnopsikiyatri, ruhsal hastalıkları, kişilerin ait oldukları kültürel ve etnik gruplara göre ele alan bir yaklaşımdır.(1) Etnopsikiyatri, hem bireysel bozuklukları, hastanın grubunu dikkate alarak tedavi etme çabalarını, hem de etnik gruplara veya kültürel çevrelere özgü zihinsel, davranışsal veya duygusal rahatsızlık ve bozuklukları saptama ve gözleme çabalarını içermektedir.
Gelişim ve kültürel bağlardan güç alarak ait olma ve içsel huzur gibi yapıcı duyguları da besleyecek biçimde yapılacak çalışmalar önemlidir. İçerik açısından bu konuda eylem odaklı yaklaşımları barındıran sosyodrama-psikodrama yöntemlerinden biri olan etnodrama çalışmalarından yararlanılabilir.
Temsil çalışmalarında, resim, sinema, performans gibi sanatlarda hayatın bir kesitinin teatralleştiğini görmekteyiz. Edebiyat, spor, estetik çalışma, popüler bir eğlence v.b. gösteriler içerebilir. Nitelikli temsil bir tür ethnodrama olup etnik sorunlar ve trans doğru ifade edildiğinde farklı tutumların oluşması hatta benimsenmesi sağlanabilecektir.
Geleneksel dans, büyüsel ayin, kutlama, oyun ile ilgili etnodramatik olaylar temsil teorisi çalışmalarını kapsamaktadır. Bu çalışmalar Weisz, Zorrilla ve Nunez başkanlığında Meksika’da Ulusal Özerk Üniversitesi Mexico City’de 1981 yılında başlayan, algı ve bilginin farklı biçimlerini inceleyen deney ve deneyimleri araştıran bir zemine sahiptir.
Ethnodrama teorisi büyülü ve mitolojik temsilleri anlamlandırır. Oluşturulan durum ya da olgu başlangıç ve biyolojik süreçler tarafından düzenlenen kalıplar değildir.
Sosyal bir varlık olarak insanın iç dünyasının dinamiklerine göre yapılandırılmış olduğunu söyleyebiliriz. Vücutta meydana gelen değişiklikler, yaşam ve tersi etkiler İnsanın sürekli dış dünyayı, kavramlar ve mitler içinde yeniden temsili ritüeller aracılığı ile onarıcı bir bütünlük oluşturur. (2)
Psikodramanın eyleme dayalı ve içsel süreçleri anlamlandırmaya yönelik farkındalıklarla zenginleşen kazanımları ile etnodrama birleştirildiğinde çok daha güçlü bütünlükler oluşabilecektir.
İki dünya etnik ve güncel tutum arasında beyin ve vücudu kullanarak karmaşık ilişkiler kurmak ethnodrama çalışmalarında sağaltımı da çoğaltan öğeler barındırır. “… bilişsel yapıların kökenli ve biyolojik süreçler tarafından düzenlendiğini ve bunun herhangi bir temsili faaliyetinin doğasında olduğunu vurgulamak gereklidir. Beden ve yaşam arasında hayati bir köprü vardır, ikincisinde bir değişiklik olmazsa birinciyi içeren değişiklikten söz edilemez. ” Weisz,J.R. (3)
Olumsuz duyguların da olumlu duyguların da ifade edilmesi ve etkisinin anlaşılması ve hatta yeni bakış açıları kazanılması olanağına zemin hazırlayan psikodrama -sosyodrama çalışmalarının etnik alanda özellikle kullanılması ihtiyaçtır.
Yazık ki ülkemizde kuramsal açıdan ve uygulama açısından ilgi gösterilmemiş bir yöntem olarak henüz sosyal psikoloji alanımızda yeterince yararlanılmamaktadır.
Kaynaklar
1. Büyük Larousse sözlük ve ansiklopedisi, Gelişim Yayınları sayı 7, Sayfa 3874-3875
2. “Subliminal Gövde: Şamanizm, Antik Tiyatro, ve Ethnodrama.” Latin Amerika’da Primitivizm ve Kimlik: Sanat, Edebiyat ve Kültür Denemeler. Ed. Camayd-Freixas, Erik, Gonzalez, José Eduardo. Tucson, AZ: Arizona Press Üniversitesi, 2000. 209-219.
3. Weisz J.R. , Gabriel, ve Oscar Zorrilla. “Seminer Araştırma Etnodramáticas De La UNAM Create” Sayfa 11 (1986): 1-4
Speak Your Mind